Wzajemna uwaga w czasie interakcji z rodzicem. Kluczowa dla rozwoju niemowląt

Dość szybko rodzice uczą się wspólnie ze swoim dzieckiem wchodzić w krótkie, intensywne interakcje, w których zarówno dziecko jak i rodzic skupia swoja uwagę nawzajem na sobie. Te wyjątkowe momenty oznaczają najczęściej patrzenie sobie w oczy, reagowanie na przemian na swoje miny, wydawane dźwięki.
Coraz lepiej dopasowani rodzice czasem sami inicjują taką interakcję, ale znacznie częściej rozpoznają i odpowiadają na zaproszenie do interakcji ze strony niemowlęcia.

To „zaproszenie” może być zogniskowaniem spojrzenia na twarzy rodzica, z czasem będzie to jedyny na świecie, bezzębny promienny uśmiech, wokalizacja ze strony niemowlęcia (zanim jeszcze pojawi się gaworzenie), a także przerwy w karmieniu, zwłaszcza podczas karmienia piersią, podczas których dziecko odrywając się od piersi (zanim jeszcze zaspokoi w pełni swój głód) nawiązuje z mama kontakt wzrokowy i przez chwilę wciąga w interakcję.

Tak, wbrew temu, co kiedyś sadzono, dzieci nie są jedynie odbiorcami stymulacji ze strony rodziców, w aktywny sposób wciągają dorosłych w takie wymiany społeczne i są w tym niezwykle skuteczne.

Takie sytuacje wzajemnego zaangażowania są niezmiernie ważne dla rozwoju dziecka (rozwój języka, społeczny, a także rozwój poznawczy).

Naukowcy z laboratorium Babylab na Wydziale Psychologii UW poddali badaniom 55 par matka-niemowlę dwukrotnie: gdy dziecko miało 5 i 11 miesięcy. Badanie odbywało się za pomocą tzw. eye-trackera - narzędzia, na którym dzieci wykonywały zadania monitorujące rozwój kontroli uwagi poprzez prezentowane na nim bodźce. Urządzenie rejestrowało ruchy oczu dziecka i w ten sposób mierzyło szybkość przenoszenia jego uwagi. Niemowlę, patrząc na pojawiające się punkty na ekranie eye-trackera, miało za zadanie przenosić swoją uwagę na zmieniające się obiekty.

Niemowlęta, które w czasie zabawy w wieku 5 miesięcy spędzały więcej czasu twarzą w twarz z rodzicem (tzw. uwaga wzajemna), w wieku 11 miesięcy potrafiły lepiej kontrolować swoją uwagę.

Rozwój uwagi jest bardzo ważny dla rozwoju inteligencji małego dziecka i znacznie lepiej przebiega, gdy dziecko czuje bezpieczeństwo. Sytuacje wzajemnego zaangażowania budują kontekst emocjonalny, który bardzo sprzyja również rozwojowi sprawności umysłowej.

„Mutual gaze during early mother-infant interactions promotes attention control development” A. Niedźwiecka, S. Ramotowska, P. Tomalski z warszawskiego zespołu badawczego Babylab.